Belangrijk voor behoud van instrumenten

Onderhoud op slagwerkinstrumentarium wordt door een aantal leden uitgevoerd. De onderhoudsbeurten op blaasinstrumenten wordt door een partner gedaan. Toch dien je als blazer gedurende het jaar het instrument wat je in bruikleen krijgt ook te onderhouden. Hieronder staan de instructies voor koper blaasinstrumenten en saxofoons. Mocht je toch nog vragen hebben, dan kun je terecht bij onz instrumentenverzorger: Guus van den Heuvel, bereikbaar via telefoonnummer 0492-345060 (graag na 18.00uur).

Onderhoud koper blaasinstrumenten

Algemeen

• Spoel je mond of poets je tanden als je direct na het eten wil blazen. Het instrument wordt dan minder snel vuil van binnen. Ook tussentijds iets eten en drinken van suikerhoudende drank zoals cola of sinas is niet aan te bevelen. Het eten van kauwgom tijdens het blazen is helemaal uit den boze!!
• Het mondstuk normaal in de mondstukpijp doen; geen klap erop geven of er extra hard in drukken.
• De ventielen regelmatig droogwrijven en daarna 1à 2 druppels speciale ventielolie er op doen.

Na het blazen

• Blaas het vocht uit je instrument. Haal ook even de pompen er uit om daar het water uit te laten lopen.
• Na gebruik met een zachte doek ( bijv. flanel ) de vingerafdrukken van het instrument poetsen. Er zijn eventueel ook speciale poetsdoeken te koop. Tevens de schroefdopjes aan de onder- en bovenzijde van elk ventiel een kwartslag losdraaien. Bij voorkeur thuis het instrument met geopende koffer wegzetten op een veilige plek (niet op een plek waar kleine kinderen bij kunnen of waar iemand er over kan struikelen).
• Als je met je instrument in de regen hebt gelopen dan moet je de regendruppels goed van je instrument wrijven en het instrument weer met de poetsdoek oppoetsen.

Het onderhoud

• Het instrument regelmatig (het liefst elke maand) van binnen reinigen met vrij heet water ( ± 5 à 10 minuten het water er door laten stromen ). Je kunt het ook in een ligbad of een babybadje met heet water leggen. Doe er geen afwasmiddel of zeep bij! Bij een gelakt instrument kan dit beschadigingen aan de lak veroorzaken.
  Alle ventielen en pompen er uit halen en er los bij leggen. Niet in het water gooien! Na ongeveer 10 minuten alles goed naspoelen met heet water en met een zachte niet pluizende doek droogwrijven.
  Ook je mondstuk mag je er bij leggen!
• De ventielpompen moeten na iedere schoonmaakbeurt worden ingevet met zuurvrije vaseline. Deze is te koop bij elke drogist. Je kunt ook speciale “slide grease” gebruiken. Dit is te koop bij de instrumentenverzorger.
• Voor het schoonmaken van je mondstuk heeft de instrumentenverzorger ook een speciaal borsteltje. Dit is eventueel ook te koop.
• Let bij het terugplaatsen van de ventielen op de juiste volgorde; meestal zijn deze genummerd. Zorg er ook voor dat het palletje of nokje dat aan je ventiel zit in het daarvoor bestemde gleufje valt. Doe een druppeltje olie op het ventiel voordat je deze terug in het instrument doet!
• Doe aan de schroefdopjes onder en bovenaan het ventielhuis ook een klein beetje vaseline; dan zijn ze gemakkelijker los te draaien.

Uitleg over de onderdelen van een koperinstrument, ten behoeve van het onderhoud.

Waar moet je verder op letten

• Als je de ventielpompen niet gewoon uit het instrument kan trekken ga er dan niet met een doek aan trekken omdat dan de kans bestaat dat er steuntjes afscheuren of de pomp zelf van het ventielhuis.
• Gebruik voor het van binnen reinigen van het instrument uitsluitend een reinigingsborstel welke via de instrumentenverzorger beschikbaar is . Ga je andere borstels gebruiken dan kunnen op de rondingen aan de binnenzijde van de ventielpompen beschadigingen ontstaan die bijna niet te repareren zijn.
• Gebruik van tangen of hamertjes om onderdelen los te krijgen is in alle gevallen ten strengste verboden; herstel van schade welke hierdoor ontstaat komt automatisch voor rekening van de gebruiker!
• Bij mankementen aan het instrument kun je contact opnemen met de instrumentenverzorger.
• Bij verlies van onderdelen van het instrument zoals een harpje, mondstuk en andere beschikbaar gestelde materialen kun je tegen betaling nieuwe kopen bij de instrumentenverzorger. Ook ventielolie kun je bij hem of haar kopen.
• Heb je verder nog vragen over onderhoud of reparatie van je instrument aarzel dan niet om deze te laten beantwoorden door de instrumentenverzorger.
• Onderhoud aan het instrument mag voor leden jonger dan 13 jaar uitsluitend door de ouders worden uitgevoerd.

Onderhoud saxofoons

Algemeen

• Spoel je mond of poets je tanden als je direct na het eten wil blazen. Het instrument wordt dan minder snel vuil van binnen. Ook tussentijds iets eten en drinken van suikerhoudende drank zoals cola of sinas is niet aan te bevelen. Het eten van kauwgom tijdens het blazen is helemaal uit den boze!!
• Leg je instrument altijd op een veilige plek neer als je het niet gebruikt. Leg het zeker niet op je stoel!
• Hang je instrument altijd aan de houder van je draagriem als je er mee gaat blazen.

Het in elkaar zetten

• Als je het halsstuk (nek) op het instrument zet, zorg dan dat bovenste octaaftoets (zie afbeelding) niet verbuigt.
• Let op dat je de verschillende stangetjes en kleppen (toetsen) niet verbuigt.
• De mondstukkurk regelmatig met kurkvet insmeren zodat het kurk niet uitdroogt en het mondstuk soepel op het instrument geplaatst kan worden. Ook het aanpassen van je stemming gaat dan makkelijker.

Schoonmaken van de saxofoon

• Na het spelen moet je al het water (speeksel of spuug) uit het instrument halen. Het meeste vocht verzameld zich onder in de bocht van de beker.
  Door het instrument voorzichtig om te keren, loopt het meeste water uit de beker. Nog achtergebleven vocht, kun je verwijderen door gebruik te maken van een wisser (een zeem aan een koord). Aan het koordje zit een gewichtje. Door dit gewichtje via de beker door het instrument te laten gaan naar het gat waar het halsstuk (nek) op wordt gezet en dan aan het koordje trekt, haal je de wisser door je instrument.
  (Bij de baritonsaxofoon, zal het water zich in de bocht vlak onder het mondstuk verzamelen. We kunnen dit verwijderen door het waterklepje te openen.)
• Wordt het water niet verwijderd, en het instrument in de koffer wordt opgeborgen dan zal het water vanuit de binnenzijde op de polsters lopen. De polsters worden hierdoor vuil en hard en dichten niet goed meer af. Dit is heel belangrijk en erg duur om te repareren!
  Water in het bovenste deel kan verwijderd worden door de bovenste kleppen te openen en het water tussen klep en zitting weg te blazen.
• Na het spelen met een zachte doek de vingerafdrukken verwijderen.

Schoonmaken van het mondstuk

• Het mondstuk kun je schoonmaken met een zeemleren lapje of een zakdoek. 1x per maand moet je het uitspoelen met lauwwarm water, niet te warm, het mondstuk gaat anders vervormen en is dan waardeloos voor gebruik. Door het spoelen gaat aangekoekt speeksel loszitten en dat kan dan met een kleine tandenborstel weghalen. De baan waar het riet tegenaan komt (rietbaan) en de binnenzijde van het mondstuk mogen niet beschadigen. Geen scherpe voorwerpen gebruiken voor het schoonmaken.
• Na het spelen het riet afdrogen tussen duim en wijsvinger en vlak opbergen in een rietetui (niet op het mondstuk laten zitten). Het riet houdt, wanneer het op deze wijze wordt opgeborgen, langer de juiste vorm en spanning. Rieten nooit los in de koffer laten slingeren.
• Zorg altijd dat je een riet als reserve hebt. Een beschadigd riet is waardeloos en kan weggegooid worden zoals ook een riet waar al langer mee wordt gespeeld zijn veerkracht verliest en vervangen moet worden (bij regelmatig spelen om de drie á vier weken).

Uitleg over de onderdelen van een saxofoon, ten behoeve van het onderhoud.

Waar moet je verder op letten

• Het mondstuk altijd zo opbergen in de koffer dat de rietbaan niet kan beschadigen. Wikkel het in een doek of een washandje en berg het op in een apart vakje in de koffer. In de meeste koffers is hiervoor een speciaal vakje aanwezig.
• De beschermkap van het mondstuk nooit te stevig op het mondstuk plaatsen. De tip van het mondstuk kan beschadigen. Extra aandacht als het riet niet op het mondstuk zit.
• Na gebruik met een zachte doek ( bijv. flanel ) de vingerafdrukken van het instrument poetsen. Er zijn eventueel ook speciale poetsdoeken te koop. Bij voorkeur thuis het instrument met geopende koffer wegzetten op een veilige plek (niet op een plek waar kleine kinderen bij kunnen of waar iemand er over kan struikelen).
• Als je met je instrument in de regen hebt gelopen dan moet je de regendruppels goed van je instrument wrijven en het instrument weer met de poetsdoek oppoetsen.
• Mocht het instrument problemen gaan vertonen, laat je leraar, dirigent of instrumentverzorger er even naar kijken. Ga nooit zelf ergens aan draaien of kleppen verbuigen als je niet weet wat je doet.
• Gebruik van tangen of hamertjes om onderdelen los te krijgen is in alle gevallen ten strengste verboden; herstel van schade welke hierdoor ontstaat komt automatisch voor rekening van de gebruiker!
• Bij mankementen aan het instrument kun je contact opnemen met de instrumentenverzorger.
• Bij verlies van onderdelen van het instrument zoals een harpje, mondstuk en andere beschikbaar gestelde materialen zoals draagriem en wisser kun je tegen betaling nieuwe kopen bij de instrumentenverzorger. Ook kurkvet kun je bij hem of haar kopen.
• Heb je verder nog vragen over onderhoud of reparatie van je instrument aarzel dan niet om deze te laten beantwoorden door de instrumentenverzorger.
• Onderhoud aan het instrument mag voor leden jonger dan 13 jaar uitsluitend door de ouders worden uitgevoerd.